Punkt spustowy (ang. trigger point) - punkt nadwrażliwy zlokalizowany w miejscu wyczuwalnym palpacyjnie, bolesny przy nacisku i bywający przyczyną charakterystycznego bólu promieniującego, tkliwości uciskowej, a nawet objawów ze strony autonomicznego układu nerwowego.
Pojawia się najczęściej w mięśniach ale również może być zlokalizowany w tkance łącznej i na okostnej.
Wyróżniamy punkty:
- Aktywne - na skutek ucisku punktu pojawia się ból lokalny oraz pojawiają lub powiększają objawy rzutowane na inne części ciała. Objawy te są znane pacjentowi, najczęściej są one przyczyną zgłoszenia pacjenta do fizjoterapeuty.
- Utajone - na skutek ucisku punktu pojawia się ból lokalny oraz objawy rzutowane na inne części ciała. Objawy te nie są znane pacjentowi, pierwszy raz doświadcza promieniowania bólu, drętwień, mrowień, paleń itp.
- Embrionalne - to każdy wrażliwy na dotyk punkt, który nie promieniuje i nie daje objawów odległych przy ucisku. Są to punkty występujące najczęściej, w większości przypadków pacjent o nich nie wie, dopiero ucisk miejsca wywołuje ból.
Embrionalny punkt z czasem może sie przekształcić w utajony, aż wreszcie w aktywny, dlatego ważne jest usuwanie punktów zanim staną się uciążliwe.
Rysunek. Przykładowy punkt spustowy na mięśniu prostym uda zaznaczony jako x oraz czerwone miejsce w okolicy kolana jako miejsce, gdzie pacjent odczuwa dolegliwości (najczęściej ból).
Znalezienie punktu, który wywołuje dolegliwości to połowa sukcesu kolejnym krokiem jest jego usunięcie z pomocą różnych metod dobieranych indywidualnie dla pacjenta. Wyróżniamy m.in.:
- kompresję ischemiczną
- masaż
- masaż lodem
- rozciąganie
- rozluźnianie pozycyjne
- rozluźnianie mięśniowo-powięziowe
- mobilizacje/ manipulacje
- fizykoterapie
- inne